Dlaczego praca na etacie nie jest dla osób z ASD

Praca na etacie w przypadku dorosłych z Zespołem Aspergera odpada. I to z dziesięciu konkretnych przyczyn.

Po pierwsze, trudno jest wykonywać polecenia innych ludzi, kiedy widać na pierwszy rzut oka, że są bez sensu i wiadomo, że można to zrobić lepiej / skuteczniej / efektywniej lub sensowniej. Próba przekazania informacji zwrotnej zazwyczaj kończy się źle (w najłagodniejszej wersji – wielkim fochem, w najgorszej – zwolnieniem), więc na wszelki wypadek lepiej nie mieć szefa.

Po drugie, praca na etacie zazwyczaj wymaga uczestniczenia w tym całym cyrku społecznym, czyli spotkaniach przy ekspresie do kawy, ploteczkach na schodach i dziwnych small talkach w toalecie. Po co przez pół dnia domyślać się o co chodziło z tym pytaniem o marynarkę i jaki był jego ukryty sens?

Po trzecie, ciężko zorganizować sobie czas, bo ludzie neurotypowi wręcz uwielbiają spędzać go na spotkaniach, briefingach, konferencjach, zebraniach, lunchach, wigiliach, spotkaniach świątecznych i mikołajkowych, wyjazdach służbowych, zabawach integracyjnych i nie wiadomo czym jeszcze. Nie ma kiedy się skupić i popracować.

Po czwarte, zazwyczaj w pakiecie z etatem jest – o zgrozo – służbowy telefon, który dzwoni co chwilę. Wszakże wiadomo, że rozmowa telefoniczna to najskuteczniejsza forma komunikacji. Zamiast więc napisać wszystko w jednym mailu, to można zadzwonić siódmy raz bo jeszcze o to zapomniałem zapytać, a w ogóle to fajnie spędziłaś weekend?

Po piąte, trzeba pracować w wyznaczonych godzinach czasu, bez względu na to czy ma się cokolwiek do roboty, czy nie. Najczęściej wymaga to zrywania się o poronionej porze przy ogłuszającym ryczeniu budzika nad uchem. Ojejku.

Po szóste, firmy mają swoje dziwaczne dress-kody, które są zupełnie niezrozumiałe (jak moda). Rozumiem, że osoby pracujące „na pierwszej linii” powinny jakoś wyglądać, ale czy naprawdę ma to znaczenie, że są w spódnicy 3 cm do kolana, a nie 2 cm za kolano, oczywiście w kolorze PANTONE 289, zgodnie z identyfikacją wizualną firmy? Niezrozumiałe jest też to, że podczas casual friday jednak nie muszą.

Po siódme, praca na etat wymaga najczęściej od osób z ASD dodatkowego wysiłku już od rana, czyli dojechania do roboty. A potem trzeba jeszcze wrócić, co jest strasznym marnowaniem czasu i stresującym wydarzeniem. Chociaż to akurat się trochę zmieniło dzięki pandemii, gdy okazało się, że biura są do niczego niepotrzebne, bo da się pracować zdalnie.

Po ósme, organizacja przestrzeni i warunki pracy są niehumanitarne. Open space to zemsta na wszystkich, którzy próbują się skupić. Nie można w międzyczasie między jednym i drugim zleceniem nastawić prania lub przygotować obiadu. Nie da się też pracować w ogrodzie na leżaku lub w fotelu, z kotem na kolanach.

Po dziewiąte, posiłki w stołówce lub w kawiarni mają nie taką konsystencję, kolor, smak, zapach jak powinny. Często są w nich rzeczy niejadalne dla Hansa, a jeszcze częściej takie, których nikt normalny z ASD w życiu by nie wybrał do jedzenia. Katastrofą są zestawy dnia, które każdego dnia są inne i nie wiadomo co w nich jest ukryte.

Po dziesiąte, praca na etat wymaga biegłości w gierkach biurowych – kto kogo zna, kto ma wujka na stanowisku, a kto matkę w administracji. Jak tego nie pamiętasz – przepadasz w próżni i zostajesz na marginesie, gdy gadasz za długo z osobami, które w hierarchii są raczej na dole. Można zapracować co najwyżej na pogardę „szlachty”.

Dlatego też od ponad 10 lat jestem na swoim. Chociaż i tu zdarzają się trudności.