Autystki. O kobietach w spektrum [książka]

Dziwna książka. Najpierw myślałam, że do mnie nie trafia. A potem nie mogłam przestać czytać.

Clara Tӧrnvall

„Autystki. O kobietach w spektrum autyzmu”

Wersja polska: Wydawnictwo Osnova, 2022

Mieszanina własnych doświadczeń po diagnozie spektrum (autorka dostała ją w wieku 42 lat) z encyklopedią autyzmu. Część historyczna, z Hansem Aspergerem, Leo Kannerem i całą resztą, kontra opis gubienia się w drodze do pracy i wypełniania testów na inteligencję w trakcie diagnozy. Ta część akurat najmniej mnie wzruszyła (no bo ile można czytać o matkach lodówkach i małych profesorach)?

Potem jest jednak znacznie ciekawiej. Bo główna teza tej książki to to, że spektrum autyzmu istniało od zawsze. Że jest zwykłą, gatunkową różnorodnością, pojawiającą się od setek lat. Żeby to udowodnić, mamy na kartach książki poszukiwanie jego odbicia w sztuce czy literaturze. W zachowaniach. Wierzeniach. Mistycyzmie. Robi się z tego opowieść o ludziach, którzy inaczej postrzegali świat, rozciągnięta na przestrzeni wieków. Można wierzyć, można nie wierzyć. Ale jak znajomo brzmi rytualne układanie się do snu Immanuela Kanta z tym, co robię wieczorami!

To, co jest fajne, to z pewnością pokazanie przyczyn, dlaczego kobiety umykają diagnostyce i jak to się stało. Jak stworzono testy dla chłopców. Jak odmawiano dziewczynkom diagnozy spektrum, bo miały „zbyt normalne” zainteresowania. Jaki był opór środowiska psychiatrów przed zmianami. Jak wiele ocen opierano nie na racjonalnych wytycznych, ale na wydaje mi się – subiektywnej ocenie. I jakich bzdur o autyzmie uczono na uczelniach jeszcze 40 lat temu.

Chociaż Clara pisze o szwedzkich doświadczeniach, są one wspólne dla całego świata.

A jak chcecie dowiedzieć się, co wspólnego mają autyści ze szwedzkimi trollami, to też się tego dowiecie z tej książki 🙂